Nederland innoveert: 's werelds eerste circulaire tennisbal. Gemaakt van oude tennisballen maar ook grondstof voor weer nieuwe tennisballen. Wij, onze tennisclub, maakt dat mogelijk - met vele andere Nederlandse tennisverenigingen en met ABN AMRO.
Over Renewaball
Renewaball® is een circulaire tennisbal. Een nieuw concept, een primeur van Nederlandse bodem, waarbij tennisspelers hun versleten tennisballen in een speciale Renewaball-container gooien. Maakt niet uit van welk merk. Die container staat bij ons op het tennispark. Renewaball haalt hem leeg, en gebruikt de oude tennisballen als grondstof voor nieuwe tennisballen. Dat is de Renewaball.
Waarom doen wij mee?
Vanwege milieu en klimaat. Tennisballen belasten het milieu sterker dan je denkt:
- vroeger kwamen alle tennisballen uit Engeland. Tegenwoordig worden ze vrijwel uitsluitend in het Verre Oosten gemaakt, vér weg van waar wij staan te tennissen. De componenten van een tennisbal komen ook nog eens van over de hele wereld: de componenten hebben al zo'n 80.000 km gereisd voor ze als tennisbal uit de verpakking komen. Dan is er heel wat scheepsdiesel, kerosine verbrand en is er heel wat CO2 aangemaakt;
- slijtage van een tennisbal is niets anders dan een spoor van duizenden plastic microdeeltjes dat de polyester/nylon viltlaag trekt, bij elke klap. De bal wordt kaal, die deeltjes eindigen in de bodem of in de plastic soep;
- een enkele tennisbal eindigt op een trekhaak of in de bek van een hond. Maar écht recyclen lukte nooit: het rubber en het vilt waren praktisch niet te scheiden. En daarom eindigt nog altijd zo'n 97% van de tennisballen op de vuilnishoop - en vergaan doen ze niet. Of in de vuilverbranding. Onder de viltlaag zit zwart rubber. Brandend zwart rubber is vanuit milieuperspectief gezien niet fijn;
- het zijn er niet weinig ook. We verbruiken er in Nederland alleen al zo'n 5,5 miljoen per jaar. Het US open draait er in zijn eentje 95.000 ballen doorheen, Wimbledon 54.000, Roland Garros 65.000. Per toernooi. Tennisballen vormen dus een serieus milieuprobleem. Dat moet anders. Tijd dus om oude tennisballen te hergebruiken en er nieuwe van te maken. Dat is waarom die inzamelcontainer op onze vereniging staat.
Wat kost dat onze vereniging eigenlijk?
Niets. ABN AMRO neemt de kosten van de eerste 100 inzamelcontainers op zich, inclusief het ledigen ervan. En die van ons is één van die 100. Tot 2023. Dat doet de bank omdat men duurzaamheid in de tennissport graag ondersteunt. Daarom maakt ABN AMRO het inzamelen en ophalen van tennisballen, en daarmee in feite de circulaire tennisbal, mogelijk. Wij komen als vereniging op een nette, veel minder milieubelastende manier van onze tennisballen af. Wel hebben we afgesproken echt alleen tennis- en eventueel padelballen in de container te gooien, echt niets anders.
Die Renewaball, wat is dat voor een bal?
Renewaball is een circulaire tennisbal. Op druk en net zo goed als andere merkballen. Met een biologische viltlaag van schapenwol en een beetje katoen. Dat is sinds de vroege jaren '60 van de vorige eeuw niet meer gedaan.
Ook met dat bio-vilt sla je een spoor van microdeeltjes, maar die zijn gewoon afbreekbaar. Die wol komt niet uit Nieuw-Zeeland maar gewoon hier uit Europa. Renewaball zit met 3 verpakt in een recyclebare (PET, aluminium, PE, FSC-papier) drukverpakking. We maken hem hier in Europa, met als grondstof gebruikte tennisballen, ook van hier uit de buurt, te beginnen uit Nederland. Sterker nog, te beginnen bij onze vereniging. Renewaball heeft een manier ontwikkeld om die oude ballen 'schoon' te scheiden in rubber en nylon-/polyestervilt. Een voorwaarde voor een circulaire tennisbal - anders kan het niet. Van het rubber worden overigens ook andere dingen gemaakt, zoals sportvloeren.
Voor wie is de Renewaball gemaakt?
Voor tennissers die hun verantwoordelijkheid nemen als het gaat om plastic soep en klimaatverandering. En daarmee de UN Sustainable Development Goals 12, 13 en 14 een stukje dichterbij brengen. Maar die wel graag met een goede en betaalbare bal willen blijven tennissen. Voor verenigingen als de onze, die graag een maatschappelijk steentje bijdragen, door ervoor te zorgen dat onze ballen niet meer op de vuilnishoop terechtkomen, of in de verbrandingsoven. Daarom staat er bij ons een Renewaball-inzamelcontainer voor het terughalen van gebruikte ballen, van alle merken.
Korte weetjes over tennisballen
Niet-circulaire tennisballen hebben een lelijke milieu-impact. En het zijn er héél veel.
Ballenverbruik Grand Slam Toernooien
- 9 games, dan wordt een bal gemiddeld vervangen
- 124 - hoogste aantal ballen ooit in 1 wedstrijd op Wimbledon verbruikt
- 48.000 ballen worden tijdens elke Australian Open verbruikt 54.000 ballen worden tijdens elk Wimbledon-toernooi verbruikt
- 65.000 ballen worden tijdens Roland Garros verbruikt elk jaar weer
- 95.000 ballen worden tijdens elke US Open verbruikt
Ballenverbruik wereldwijd
Jaarlijks worden wereldwijd 300.000.000 tennisballen gemaakt. Hiervoor is 18.000.000 kilo materiaal nodig, waaronder 7.700.000 kilo rubber en 2.500.000 vierkante meter vilt.
Ballenverbruik Nederland
In Nederland verbruiken we 5.500.000 ballen per jaar. Hiervan eindigen elk jaar 5.335.000 op de vuilnishoop of in de vuilverbranding en 165.000 ballen eindigen op dezelfde manier, maar maken eerst een omweg via hondenbek of trekhaak.
Veelgestelde vragen
Is de Renewaball een bal op druk?
Ja, type 2 en dus geschikt voor alle baantypen.
Hoe speelt hij?
Renewaball heeft die vraag aan een paar goede tennissers voorgelegd. Zij zeggen: lekker levendige bal, snel, een fractie lichter (ca. 2 gram) dan de ballen waarmee we meestal spelen, die zijn wat stugger. Zacht op de snaren, goed balgevoel. Speelt comfortabel en is lekker slijtvast. Dat hij een fractie lichter is (vanzelfsprekend binnen de ITF-normen) zou de blessurekans verkleinen.
Waar wordt de Renewaball gemaakt?
De Renewaball wordt in West-Europa gemaakt. Door een kleine fabriek die al vele tientallen jaren tennisballen maakt. Echte experts.
Waar is de Renewaball te koop?
Om te beginnen alleen in Nederland. Renewaball is de eerste circulaire tennisbal ter wereld. Een Nederlandse primeur, we beginnen ook in Nederland. Te koop bij een aantal tennisverenigingen of online: www.Renewaball.com
Zit er helemaal geen plastic in de Renewaball?
Nee. Wat er wel inzit: Natuurrubber en synthetisch rubber. De viltlaag is van 85% schapenwol - van Europese schapen - en 15% katoen.
Is de Renewaball voor 100% van gebruikte tennisballen gemaakt?
Nee, 100% kan niet, dat gaan we ook nooit halen. Wel bijna.
Eerst het vilt. De viltlaag van een Renewaball is van wol met een beetje katoen. Dat kan Renewaball bij de inzameling herkennen, en hergebruiken. Maar de viltlaag van 'gewone' ballen is van wol/nylon/polyester. Dat wordt hergebruikt, maar niet voor de Renewaball want die heeft een biologische viltlaag. Overigens, het 100% biologische vilt van de Renewaball wordt geweven in een viltfabriek waar veel 'gewoon' tennisballenvilt wordt gemaakt, met wol, nylon en polyester. Dat betekent dat er in het biovilt van de Renewaball wel sporen van nylon of polyester zouden kunnen zitten, maar niet meer dan sporen.
Dan het rubber, verreweg het grootste gewicht in een tennisbal. De Renewaball bestaat voor een deel uit ‘virgin rubber’ en is voor een deel van oude ballen gemaakt. Het aandeel gerecycled rubber zal toenemen tov het deel virgin rubber. Dat zit zo: op basis van snel voortschrijdende technologie zijn we steeds beter in staat om oude, versleten tennisballen te identificeren op merk en type. Dat is nodig om te weten wat de 'ingrediënten' van elke specifieke bal zijn en wat nog moet worden toegevoegd om er een goeie Renewaball van te maken. Maar elke Renewaball kan wel voor 100% gerecycled worden!
Schapenwol is toch ook niet helemaal milieuvriendelijk?
Klopt, want een schaap veroorzaakt altijd nog CO2-uitstoot. Maar dat is een probleem dat je kunt aanpakken. Microplastics in de lucht, de bodem of de zee kun je niet aanpakken.
Heeft de Renewaball ook nadelen?
Ja. Het vilt is van wol, zoals alle tennisballen dat tot ergens begin jaren '60 van de vorige eeuw waren. Wol speelt prima, is goed, slijtvast, bio-afbreekbaar. Maar het neemt, anders dan polyester of vilt, wel wat vocht op. Op een natte buitenbaan wordt de Renewaball dus wat trager. Nu geldt dat ook voor een 'gewone' tennisbal, waar ook wol in zit, maar minder.
Als tennisballen zo slecht voor het milieu zijn, waarom is er dan nu pas een circulaire bal?
Waarom andere merken nog niet eerder met deze innovatie gekomen zijn weten wij niet. Wij zijn van de circulaire economie, en proberen verantwoordelijkheid te nemen voor de producten die we maken. Dat heeft, ook in het geval van tennisballen, consequenties:
- inzamelen van tennisballen is nogal een operatie, zeker als je dat voor de lange termijn en internationaal wilt doen.
- van die ingezamelde ballen moet je rubber en vilt scheiden. Dat kon tot voor kort niet: beide materialen zijn heel goed in elkaar gelijmd en bijna niet 'schoon' uit elkaar te trekken. Renewaball heeft dit proces als eerste goed onder de knie en opent daarmee de weg naar een circulaire tennisbal.
Is een Renewaball duurder dan de ballen waarmee ik normaal speel?
De Renewaball gaat ca. € 11,25 voor 3 ballen kosten en is daarmee niet duurder. Sterker nog, de tennisballen waarmee je gewend bent te spelen leggen door hun milieu-footprint een deel van de werkelijke kosten bij volgende generaties. Dat deel van de prijs van een niet-circulaire bal staat niet op het kaartje maar moet wel afgerekend worden, bijvoorbeeld door jouw achterkleinkinderen.
Renewaball zamelt niet alleen de eigen ballen in maar ook die van andere merken. Dat betekent dat Renewaball kosten van inzamelen, verwerken, recyclen draagt die eigenlijk in de prijs die andere merken thuishoren.
Zou het niet beter zijn als elk merk tennisballen een circulaire bal zou leveren?
Ja, maar tot nu toe is Renewaball de enige die zo'n bal kan maken. Wel kan elk merk bijdragen aan een circulaire bal. In samenwerking met zo'n merk kan Renewaball ervoor zorgen dat we die ballen er na inzameling uit kunnen pikken (merk/type). En als je weet met welke bal je te maken hebt bij inzameling, weet je ook precies welke ingrediënten er uit die bal komen als je hem scheidt in rubber en vilt. Zo zou je van een bal van een specifiek merk, een Renewaball van hetzelfde merk kunnen maken en terugleveren.